زمان تقریبی مطالعه: 4 دقیقه
 

امید به باران (قرآن)





خداوند آن شخصی است که برق را به شما نشان می‌دهد که هم مایه ترس است هم امید و ابرهای سنگین بار ایجاد می‌کند.


۱ - برقهای امیدواری



نمایاندن برقهای آسمانی به مردم، باعث امیدواری آنها به باران می باشد: «هو الذی یریکم البرق خوفا وطمعا وینشئ السحاب الثقال» او کسی است که برق را به شما نشان می‌دهد که هم مایه ترس است هم امید و ابرهای سنگین بار ایجاد می‌کند.

۱.۱ - معنای سحاب


کلمه «سحاب» - به فتحه سین - چون جمع بود صفت آن را نیز جمع آورده، فرمود: «ثقال»، و «یریکم» از ارائه است که یا به معنای اظهار و نشان دادن چیزیست که قابل رؤیت باشد تا بیننده آن را ببیند، و یا به معنای انسان را دارای صفت رویه و دیدنی قرار دادن است، و تقابلی که میان : «یریکم» و «ینشی ء» هست معنای اول را تایید می‌کند.

۱.۲ - خوف و طمع


و دو کلمه «خوفا و طمعا» دو تا مفعول له برای «یریکم» هستند، یعنی برق را به شما نشان داد تا هم بترسید و هم طمع کنید، و ممکن است که مصدر به معنای فاعل، و حال از ضمیر «کم» بوده باشند، و چنین معنا دهند که خدا آن کسی است که برق را به شما نشان داد در حالی که شما صاحبان خوف و رجا بودید.
و معنای آیه این است که خدا آن کسی است که برق را در برابر چشمان شما ظاهر کرد تا دو صفت خوف و رجا را در شما هویدا سازد، کما اینکه مسافر شما از آن می‌ترسد، و حاضرتان به آن امیدوار می‌شود، دریانوردان از آن می‌ترسند، و اهل خشکی آروزیش را می‌کنند، مردم همه از صاعقه اش می‌ترسند، و امیدوار بارانش می‌شوند... و در اینکه در خصوص آیت برق، کلمه ارائه را و در خصوص آیت سحاب کلمه انشاء را بکار برد لطافتی است که از نظر خواننده پوشیده نیست.

۱.۳ - رعد و برق


از یکسو شعاع درخشان (برق) چشمها را خیره می‌کند و صدای رعب انگیز رعد که از آن برمی خیزد گاهی شما را به وحشت می‌اندازد، و ترس و اضطراب از خطرات آتش سوزی ناشی از آن مخصوصا برای آنها که در بیابانها زندگی می‌کنند و یا از آن عبور دارند، آنان را آزار می‌دهد.
اما از آنجا که غالبا همراه آن رگبارهائی به وجود می‌آید و تشنه کامان بیابان را آب زلالی می‌بخشد و درختان و زراعت را سیراب می‌کند، آنها را به امید و طمع می‌کشاند، و در میان این بیم و امید، لحظات حساسی را می‌گذرانند.

۱.۴ - پیدایش برق


می‌دانیم از نظر علمی پیدایش برق به خاطر آنست که دو قطعه ابر با الکتریسته‌های مختلف (مثبت و منفی) به هم نزدیک می‌شوند و درست همانند سر دو سیم برق که به هنگام نزدیکی جرقه میزند آنها نیز جرقه عظیمی ایجاد کرده و به اصطلاح تخلیه الکتریکی می‌شوند. اگر جرقه‌های کوچکی که از سر دو سیم در برابر چشم ما آشکار می‌شود، صدای خفیفی دارند، در عوض صدای جرقه آسمانی برق به خاطر گسترش ابر و بالا بودن میزان الکتریسته بقدری شدید است که رعد را به وجود می‌آورد.

۱.۵ - صاعقه


و هر گاه قطعه ابری که دارای الکتریسته مثبت است به زمین که همیشه الکتریسته منفی دارد نزدیک شود، جرقه در میان زمین و ابر ایجاد می‌شود، که آن را صاعقه می‌گویند، و خطرناک بودنش به همین دلیل است که یک سر آن، زمین و نقطه‌های مرتفعی است که به اصطلاح نوک این سیم را تشکیل می‌دهد، حتی یک انسان در یک بیابان ممکن است عملا تبدیل به نوک این سیم منفی شود و درست جرقه وحشتناکی بر سر او فرود آید و در یک لحظه کوتاه تبدیل به خاکستر شود، و نیز به همین دلیل است که به هنگام رعد و برق در بیابانها باید فورا به کنار درخت یا دیوار یا کوه و یا هر نقطه مرتفعی پناه برد، و یا در گودالی دراز کشید.
به هر حال برق که از نظر بعضی شاید شوخی طبیعت محسوب می‌شود، با اکتشافات علمی روز ثابت شده که فوائد و برکات فراوانی دارد.

۲ - پانویس


 
۱. رعد/سوره۱۳، آیه۱۲.    
۲. طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمه موسوی همدانی، ج۱۱، ص۴۳۲.    
۳. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۱۰، ص۱۴۹.    
۴. فیض کاشانی، محمد بن شاه مرتضی، تفسیر الصافی، ج۳، ص۶۱.    
۵. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج۶، ص۲۲.    
۶. عروسی حویزی، عبدعلی بن جمعه، نور الثقلین، ج۲، ص۴۸۹.    


۳ - منبع



مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۶، ص۷۱، برگرفته از مقاله «امید به باران».    


رده‌های این صفحه : باران | خوف و رجاء | موضوعات قرآنی




آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.